ام آر آی ( MRI)

ام آر آی ( MRI) روش تصویربرداری با تشدید مغناطیسی (Magnetic Resonance Imaging )

ام آر آی ( MRI) یکی از روش های پیشرفته تصویربرداری پزشکی است. با استفاده از این روش می توان تصویر بافت های درونی بدن رامشاهده کرد و از آن طریق مشکلات و بیماری های اعضاء بدن را تشخیص داد.

در روش های تصویربرداری بر اساس اشعه ایکس و یا سی تی اسکن بدن زیر نظر تابش اندازه مشخصی از اشعه قرار می گیرد که اگر بیش از حد مشخص شده باشد سبب ایجاد مشکلاتی در عملکرد سلول ها می شود . اما در ام آر آی MRI از اشعه ایکس استفاده نمی شود و به همین دلیل نسبت به رادیوگرافی و سی تی اسکن دارای خطرات کمتری می باشد .

دستگاه MRI چگونه کار می کند ؟

امواجی که در دستگاه ام آر آی استفاده می شوند از جنس امواج رادیویی و مغناطیسی هستند که هیچ گونه خطری برای بدن ندارند . پروتون هایی که در هسته ی اتم های بدن انسان وجود دارند همچون کره زمین در حول محور خود اما با سرعت بسیار بیشتری در حال چرخش هستند و در نتیجه یک میدان مغناطیسی در اطراف خود ایجاد می کنند .

در دستگاه ام آر آی  یک میدان مغناطیسی بسیار قوی موجود می باشد . این میدان سب می شود محور چرخش پروتون اتم ها در همه قسمت های بافت بدن در امتداد خطوط میدان مغناطیسی دستگاه ام آر آی قرار گیرند ، سپس امواج رادیویی منحصر به فردی به طرف بدن بیمار تابیده می شود . این امواج که به شکل پالس ارسال می شود سبب می شود تا محور چرخش پروتون ها مقدار کمی متغیر شوند .

با اتمام پالس رادیویی، محور چرخش پروتون دوباره در امتداد خط های میدان مغناطیسی قرار می گیرد . این بازگشت باعث ایجاد موج رادیویی جدید می شود. سپس این امواج رادیویی تشکیل شده که از تک تک پروتون ها منتشر شده است  به وسیله گیرنده های دستگاه ام آر آی دریافت می شود و به کامپیوتر فرستاده می شود . در این کامپیوتر امواجی که دریافت می شوند به سرعت تحلیل می شوند سپس تصاویری بر طبق این تحلیل ها تشکیل می شود که کارشناس آن ها را بر روی مانیتور دستگاه مشاهده می کند و اقدام به چاپ کردن آن ها می کند .

ام-آر-آی

عملکرد این دستگاه بدین صورت است که تشخیص می دهد در چه نقاطی از بدن آب بیشتری وجود دارد زیرا غلظت مولکول آب در بافت های بدن بسیار با هم متفاوت است . به محض این که بافت ها بیمار می شوند غلظت آب در آن ها دچار تغییر می شود . از میزان و تجزیه تحلیل این تغییرات، اطلاعاتی به دست می آید که نتیجه آن تشکیل تصویر بسیار دقیقی از شکل بافت های مختلف بدن می باشد .

از MRI چه استفاده هایی می شود ؟

ام آر آی  یک روش تصویربرداری بسیار دقیق و پرقدرت می باشد و تمامی بیماری های بافت های بدن را تشخیص می دهد . یکی از مشخصه هایی که ام آر آی را با سی تی اسکن متمایز می کند این می باشد که ام آر آی تصویر بافت های نرم همچون غضروف – تاندون – لیگامان – عصب و رگ ها را با وضوح تمام و دقیق ارائه می دهد . از ام آر آی بیشتر در ارزیابی مشکلات بافت های نرم بدن استفاده می شود.

تصویربرداری MRI چگونه انجام می شود؟

دستگاه ام آر آی معمولا به شکل یک اتاقک کوچک است که تونلی در درون آن وجود دارد. تختی در جلوی این تونل قرار دارد که  به درون آن حرکت می کند.

برای انجام ام آر آی بیمار روی تخت دراز می کشد و سپس به داخل تونل می رود. در مدت انجام تصویربرداری تخت بیمار در داخل تونل حرکت می کند. مدت تصویربرداری بین۲۰  -۱۵ دقیقه است. گاهی ممکن است این مدت بیشتر طول بکشد. بیمار در مدت کار کردن دستگاه باید آرام و بی حرکت باشد. حرکت بیمار موجب می شود تا تصویر بدست آمده محو و غیر دقیق باشد.

در حین انجام ام آر آی بیمار می تواند به راحتی تنفس کند. البته ممکن است در لحظاتی تکنیسن از بیمار بخواهد تا چند لحظه نفس خود را نگه دارد.

در حین انجام ام آر آی ممکن است صداهای بلندی از دستگاه شنیده شود که طبیعی است و نباید موجب نگرانی بیمار شود. قبل از انجام ام آر آی بر روی گوش های بیمار گوشی گذاشته می شود تا صدای کمتری به گوش وی برسد.

بیمار در اتاق ام آر آی تنهاست ولی تکنیسین ام آر آی بیمار را می بیند و صدای او را می شنود و حتی ضربان قلب او را کنترل می کند. پس هر گاه بیماربه کمک احتیاج داشته باشد می توانید صحبت کند. ممکن است قبل از انجام ام آر آی دارویی به بیمار تزربق شود. اگر بیمار به بعضی داروها حساسیت دارد حتما هنگام پذیرش می بایست به پرسنل اطلاع دهد. اگر بعد از تزریق بیمار احساس بدحالی کرد باید آن را فورا به پرسنل پزشکی اطلاع دهد.

آیا MRIخطر دارد؟

در صورتی که اصول ایمنی رعایت شوند ام آر آی روش تصویربرداری بسیار ایمن و کم خطری است. سالانه حدود ۱۰ میلیون نفر ام آر آی انجام می دهند. انجام  ام آر آی کاملا بدون درد است و عارضه کوتاه مدت یا بلند مدت شناخته شده ای ندارد.

همانطور که ذکر شد ام آر آی از یک میدان مغناطیسی بسیار پرقدرت استفاده می کند. در صورتی که اشیاء فلزی در این میدان مغناطیسی قرار گیرند حرکت می کنند. حرکت این اشیاء می تواند موجب آسیب به بیمار شود. پس درسایت ام آر آی نباید هیچ جسم فلزی باشد. اگر بیمار وسیله فلزی با خود دارد باید آن را خارج از سایت ام آر آی از خود جدا کند و در اتاقک مخصوص قرار دهد  ساعت، جواهرات و بعضی از قسمت های لباس ها فلزی هستند.

اگر بیمار قبلا جراحی شده و از گیره های فلزی بر روی رگ های او استفاده کرده اند انجام ام آر آی برای وی خطرناک است چون گیره فلزی می تواند در میدان مغناطیسی ام آر آی حرکت کند. گلوله های فلزی یا ترکش در بدن بیمار هم می تواند همین مشکل را ایجاد کند. در کسانی که از سمعک استفاده می کنند و یا در کسانی که پیس میکر(باتری) قلبی دارند امواج مغناطیس ام ار آی می تواند در کارکرد این دستگاه ها ایجاد اختلال کند. اگر باردار هستید اطلاع دهید.

اجسام زیر نیاید به داخل اتاق ام آر آی بیایند وارد شوند 

• پول یا کارت اعتباری
• اجسام الکترونیک مانند تلفن همراه
• سمعک
• ساعت یا جواهرات
• کلید، سکه و یا قلم
• گیره های مو
• لباس هایی که حاوی دکمه، گیره، قلاب، زیپ و یا نخ هایی باشند که در آنها فلز وجود داشته باشد
• کفش و یا کمریند

برای اطمینان از وارد نشدن اجسام فلزی به اتاق ام آر آی در این مرکز از بیمار می خواهند تا تمام لباس های خود را خارج کرده و یک دست لباس طبی یک بار مصرف بر تن کند. سپس بیمار بدون هیچ چیز دیگری وارد اتاق ام آر آی می شود. با این وجود ممکن است به هر دلیلی اشیاء فلزی درون بدن بیمار باشند. پس از هر بیماری که قصد انجام ام آر آی دارد در مورد وجود اجسام زیر در بدن وی از او سوال می شود:

• پیس میکر(باتری قلبی)
• دفیبریلاتور قلبی
• نورواستیمولاتور کلیپ یا گیره آنوریسم
• پیچ و پلاک یا دیگر اجسام فلزی که برای درمان شکستگی استخوان بکار رفته اند
• وسایل تزریق اتوماتیک دارو
• اجسام فلزی خارجی که قبلا در بدن وارد شده اند بخصوص در چشم
• تیر یا ترکش در بدن
• تاتو
• گیره فلزی دندان
• بعضی از انواع آی یو دی
• پچ های دارویی حاوی فلز
• بیمار گرامی
  امروزه تصاویر M. R. I به سرعت بازسازی می‌شوند ولی بهتر است متخصصین و کارشناسان  ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان داشته باشند تا بتوانند با دقت تصاویر را به بهترین وجه ممکن بازسازی و تفسیر نمایند.
• پزشکی که شما را جهت انجام M. R. I به مرکز ما معرفی نموده است، قطعا خواهان سلامتی شماست پس سعی کنید تا با همکاری کامل و صبوری ، تصاویری از شما گرفته شود که بتواند در تشخیص بیماری شما کمک کننده باشد. تمام سعی ما بر این است تا تصویری که از شما می‌گیریم از بهترین کیفیت برخوردار باشد.
• کلیه سوابق قبلی نظیر سی‌تی‌اسکن M. R. I  ، عکس‌های رادیولوژی، تصاویر پزشکی هسته‌ای و جواب پاتولوژی را همراه بیاورید.
• این مرکز کیفیت و دقت تصویربرداری برای تشخیص صحیح تر پزشک معالج را مهم تر از سرعت آن می داند. تمام سعی ما بر این است که تصویربرداری از شما در زمان تعیین شده انجام شود ولی ممکن است عواملی از قبیل عدم همکاری بیمار قبل از شما ، مراجعه بیماران اورژانسی گاهی زمان انجام  M. R. I  شما را به تأخیر اندازد، لذا با حفظ خونسردی و شکیبایی ما را در بهتر انجام دادن وظایف خود یاری نمایید.