دانش تصویربرداری در علم پزشکی مانند بسیاری از شاخه های علوم تجربی با سرعتی غیرقابل تصور راه پیشرفت و تکامل را در دهه های اخیر پیموده است و با بهره گیری از دانش متخصصین رشته های مختلف علوم از جمله پزشکی فیزیک و مهندسی پزشکی به موفقیت های چشمگیری دست یافته است. یکی از روش های پبشرفته تصویربرداری پزشکی ام آر آی می باشد.
ام آر آی (MRI) عبارت است از قرار دادن بدن داخل مگنت یا میدان مغناطیسی و تاباندن امواج رادیویی با طول موج کوتاه و تهیه تصویر. اساس تهیه تصویر در بدن عبارت است از بررسی پروتون هسته هیدروژن ۱ (H1) در مایعات، چربی ها و نسوج حتی مغز استخوان است. ام آر آی ایده آل ترین روش تشخیص در سیستم عصبی، عضلانی و استخوانی می باشد. دستگاه های ام آر آی به گونه ای ساخته شده اند که تا ۹.۴ تسلا برای بدن انسان مجاز بوده و بالاتر از آن برای تحقیقات در موجود غیرزنده می باشد اما در تهران تصویرداری روتین با ۱.۵ تسلا انجام میشود . در برخی موارد خاص ام ار ای با دستگاه باز انجام میشود.
آیا ام آر آی روشی خطرناک است؟
در سیستم عروقی نیز ام آر آی به عنوان (MRI) شناخته می شود. MRI نیز در میدان های مجاز و در زمان های کنترل شده بدون ضرر می باشد فقط نباید به میدان مغناطیس MRI فلزاتی از جنس آهن، نیکل و استیل را نزدیک نمود. فلزاتی مانند طلا، تیتانیوم، نقره و آلومینیوم در میدان جذب نمی شود. افراد با باطری قلبی نباید به اتاق ام آر آی نزدیک شوند.
ام آر آی چگونه انجام می شود؟
طی ام آر آی یک موجود یا یک نمونه بافتی را داخل یک میدان مغناطیسی قرار داده می شود. در میدان مغناطیسی با استفاده از محور پروتئین های هسته هیدورژن یک که در چربی ها و مایعات بدن وجود دارد می توان تصویرسازی کرد. از ام آر آی در بررسی مشکلات بافتی و قسمت های نرم بدن مانند رگ ها، عصب، غضروف و تاندون ها مورد استفاده قرار می گیرد.
باید اذعان داشت که کشف اشعه ایکس و ابداع ماشین ام آر آی از بزرگترین حوادث پزشکی جهان می باشد. اما باید خاطر نشان کرد که وجود این دستگاه ها نباید منجر به بی مسئولیتی پزشکان و بیماران گردد چرا که بهترین و پیشرفته ترین دستگاه های ساخت بشر نیز هیچ گاه نمی توانند جایگزین یک معاینه بالینی خوب و کامل گردد.
نتیجه گیری
پس از کشف اشعه ایکس علی رغم ابداع ابزارها و روش های تصویربرداری پیشرفته از جمله رادیوگرافی ساده، سونوگرافی، سی تی اسکن می توان ام آر آی را به عنوان انقلابی دیگر در دانش تصویربرداری پزشکی معرفی کرد. توانایی این روش در نمایش بسیاری از اعضا و بافت های بدن جاذبه های استفاده از آن را در تشخیص بسیاری از بیماری ها به اوج خود رسانده و دنیای جدیدی را پیش روی متخصصین رشته های مختلف پزشکی گشوده است. با این وجود باید خاطر نشان کرد که همیشه گران ترین روش تصویربرداری مناسب ترین و دقیق ترین روش برای ارزیابی انواع بیماری ها نمی باشد.
مقالات مرتبط با این مطلب:
