پیشگیری از پوکی استخوان
سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری در واقع برای تعیین کردن میزان سفتی، سختی و محکم بودن استخوان های بدن مورد استفاده قرار می گیرد.
یکی از راه های سنجش سلامتی، اندازه گیری تراکم استخوان است. امروزه با وارد شدن دستگاه های سنجش تراکم استخوان، پزشکان و همچنین بیماران برای انجام این آزمایش و بررسی احتمال پوکی استخوان، تمایل زیادی نشان می دهند.
تراکم استخوان چیست؟
کلسیم از ابتدای تشکیل جنین در استخوان ها رسوب می کند و با رسیدن به سن بلوغ و جوانی در سنین بیست سالگی، استخوان ها کاملا متراکم می شوند.
عوامل موثر در تراکم استخوان
میزان فعالیت بدنی و ژنتیک از جمله مهم ترین عوامل تعیین تراکم استخوان است. میزان مصرف کلسیم و ویتامین دی نیز در متراکم کردن استخوان ها تاثیر بسزایی دارد.
کسانی ورزش را از سنین کودکی شروع می کنند و تغذیه پر از لبنیات داشته باشند، میزان تراکم استخوان بیشتری در ابتدای جوانی دارند.
بعد از سنین جوانی، استخوان ها شروع به پوک شدن می کنند. برای جلوگیری از کاهش میزان تراکم استخوان ها در این سنین، مصرف کلسیم و ویتامین دی و همچنین ورزش می تواند موثر باشد.
نحوه اندازه گیری تراکم استخوان
راه های مختلفی برای سنجش تراکم استخوان وجود دارد. یکی از رایج ترین روش ها، استفاده از DEXA است. در روش DEXA از اشعه ایکس برای سنجش تراکم استخوان استفاده می شود. برای اینکار از دو منبع اشعه ایکس استفاده و اشعه به سمت استخوانی که قصد سنجش تراکم آن را دارند، تابیده می شود. مقداری از اشعه توسط استخوان جذب شده و مقدار دیگر از اشعه، از استخوان عبور کرده و از سمت دیگر خارج می شود. مقدار اشعه خارج شده از بدن اندازه گیری می شود. هرچه مقدار اشعه خروجی کمتر باشد به نسبت تراکم استخوان بیشتری وجود دارد زیرا خلل و فرج و فضاهای خالی ریز استخوان کمتر است و اشعه را به خوب جذب می کند و اجازه عبور اشعه کمتری را می دهد. اشعه خارج شده توسط گیرنده ای به نام دتکتور به یک کامپیوتر رفته و مقیاس اشعه به مقیاس میزان تراکم استخوان تبدیل می شود.
دستگاه های سنجش تراکم استخوان
دستگاه های اسکن برای انجام تراکم استخوان در دو نوع می باشند: اسکنرهای مرکزی و اسنکرهای محیطی.
اسکنرهای مرکزی برای سنجش تراکم استخوان های مرکز بدن مثل لگن، ستون مهره کاربرد دارد. ولی اسکنرهای محیطی برای مچ دست و پا و انگشتان بکار می رود.
در اسکنر مرکزی بیمار برروی تخت دستگاه به پشت دراز می کشد و در حین انجام تست باید کاملا بی حرکت باشد. سپس اسکنر بر روی قسمتی که قصد انجام تست را داریم قرار می گیرد و منبع اشعه ایکس پرتو را به سمت استخوان می تاباند. این استخوان معمولا ستون مهره و یا مفصل ران در ناحیه لگن است. این استخوان ها محل هایی هستند که بیشتر در اثر پوکی استخوان دچار شکستگی می شوند.
مدت انجام سنجش تراکم استخوان بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه به طول می انجامد.
خانم های بالای ۶۵ سال بهتر است حتما برای تشخیص پوکی استخوان به بهترین مرکز سنجش تراکم استخوان مراجعه نمایند.
مقالات مرتبط با این مطلب:
