انواع سونوگرافی
دستگاه اولتراسوند همچون سیستم های صوتی استفاده می شوند و جهت رویت اعضا داخلی بدن کاربرد دارند . زمان سونوگرافی بستگی به نوع سونوگرافی دارد و حدودا بین چند دقیقه الی نیم ساعت به خود زمان اختصاص می دهد . در سونوگرافی می بایست نخست یک ماده لوبریکان همانند روغت معدنی پوسیده شود و سپس پروب دستگاه که ابزاری مشابه میکروفون می باشد و امواج صوتی را ارسال و عکس آن را دریافت می کند روی موضع در تماس با پوست قرار می گیرد . سونوگرافی به صورت سرپایی انجام می شود .
سونوگرافی دستگاه ادراری : سونوگرافی دستگاه ادراری در هر دو جنس از دو کلیه – دو میزنای – مثانه و پشابراه تشکیل شده است . معمولا همه قسمت های دستگاه ادراری با سونوگرافی قابل ارزیابی می باشد . اما حالب طبیعی اصولا به دلیل اینکه قطر بسیار کمی دارد و دو جدار آن به شکل مجازی روی خوابیده است در سونوگرافی قابل مشاهده نمی باشد . سونوگرافی کاربردهای گوناگونی در ارزیابی دستگاه ادرای دارد و می توان به دلیل پس زدن ادرار ناشت گرفته از انسداد در اثر سنگ یا سایر توده ها – بررسی تومورها – کیست ها و آبسه های کلیه – ارزیابی اندازه کلیه در بیمارانی که پیوند کلیه انجام داده اند – بررسی پروستات و مثانه اشاره کرد .
سونوگرافی شکم و دستگاه گوارش
حفره شکم جدای از دستگاه ادراری و تولید مثل احاطه کننده از دستگاه های گوناگونی از جمله دستگاه گوارش – کبد – کیسه صفرا – طحال و لوزالمعده و پانکاس می باشد. این اعضا به سه گروه تو خالی مملو از گاز و هوا و اعضا توپر مانند کبد – طحال و اعضا توخالی دارای مایعات همچون مثانه – کیسه صفرا تقسیم می شوند . سونوگرافی اکثر مواقع جهت بررسی اعضا توپر و توخالی دارای مایع به کار می رود و در این بین اساسی ترین کاربرد در تشخیص بیماری های کیسه صفرا می باشد . هوا یا گاز داخل اعضاء توخالی همچون معده با منعکس امواج صوتی مزاحم از انجام سونوگرافی جلوگیری می کند . لذا درون معده و روده را نمی توان در موقعیت عادی مشاهده کرد اما در بعضی از بیماری ها با انجام مانورهای خاص می توان تا جدار معده و روده ها را بررسی کرد .
همراه با سونوگرافی می توان ورم کیسه صفرا را به علت جمع شدن و غلیظ شدن صفرا به دلیل سنگ ها و تومورها تشخیص داد . و نیز از این روش جهت بررسی کیست های عفونی همچون کیست های هیداتیک – کیست های مادرزادی – آبسه های عفونی و میکروبی کبد – تومورهای کبد و طحال همچنین استفاده می شود .
سونوگرافی عنصرهای سطحی
عناصر سطحی همچون اعضایی مانند پوست – غده تیروئید در گردن – غدد بزاقی و پستان ها می باشد . ابداع دستگاه های نوین سونوگرافی که با فرکانس های فوق العاده بالای صوت کار می کند می توان عنصر های سحطی را بررسی کرد
سونوگرافی غده تیروئید
غده تیروئید همچون دیگر غدد بدن قادر به این است که به تومورهای توپر یا حفرات خالی مبتلا شوند . اصولا متخصص غدد بعد از معاینات اولیه سونوگرافی غده تیروئید جهت دو هدف تجویز می شود :
- تشخیص تومورهای توپر از کیست ها
- تشخیص این مسئله که غده تیروئید تنها در گردن قرار دارد یا اینکه به درون سینه و پشت جناغ هم سرایت کرده است یا خیر .
سونوگرافی بیضه
بیضه که اندام اصلی تولید مثل در مردان به حساب می آید همچنین امکان دارد بخاطر دلایل گوناگونی تحت سونوگرافی قرار گیرند . از جمله این موارد می توان با واریکوسل – هیدروسل و … اشاره کرد . اصولا در طول بررسی سونوگرافی واریکوسل از بیمار تقاضا می شود تا نفس عمیق بکشد و آن را در سینه حبس کند تا وریدهای بیضه برآمده تر شوند و آسان تر بتوان آن ها را ارزیابی کرد . به علاوه بیضه ها و کیسه بیضه در شرایط ایستاده همچنین ارزیابی می شوند .
سونوگرافی چشم
به وسیله سونوگرافی می توان اطلاعات مهمی از کره چشم و محیط پشت چشم و محتویات آن را دریافت کرد .
سونوگرافی ارتوپدی
سونوگرافی در ارزیابی بافت های نرم اندام ها و قسمت های غضروفی همچنین کاربرد دارد . با این سونوگرافی می توان بیماری های ذیل را تشخیص داد :
- مفصل ران به صورت مادرزادی در رفته باشد
- تاندون پشت پا پاره شده باشد
- عضلات چرخاننده شانه پاره شده باشند .
- عضلات درونی دچار خونریزی شده باشند
- تومورها و کیست های بافت های نرم
- منیسک های زانو
سونوگرافی داپلر عروق
از سونوگرافی داپلرعروق برای ارزیابی جریان خون در درون رگ ها استفاه می شود .
کاربردهای دیگر سونوگرافی
- سونوگرافی قلب
- سونوگرافی از درون حفرات بدن که در ارزیابی مری – معده – پروستات و بیماری های زنان کاربرد دارد .
